Auteursrechten
Auteursrechten Informatiepunt
Het Auteursrechten Informatiepunt (AIP) dient als eerste vraagbaak op het gebied van auteursrechten bij de Hogeschool Utrecht, en de uitwerking van de auteurswet in het hoger onderwijs. Het AIP is te bereiken via: auteursrecht@hu.nl.
Docenten
Als gebruiker
Voor hergebruik van materiaal van anderen in je eigen publicaties, kun je gebruik maken van de standaard methoden: citeren en parafraseren. Maak altijd gebruik van bronvermelding. De bibliotheek heeft daar een handige tool voor, biedt ondersteuning en verzorgt trainingen. Hiernaast kun je als docent gebruik maken van uitzonderingen in de auteurswet voor het niet-commerciële onderwijs, en van de overeenkomst die hogescholen in Nederland met Stichting UvO hebben gesloten (de zogenaamde readerregeling).
Easy Access regeling HBO
Er is een overeenkomst getekend tussen de Vereniging Hogescholen en de Uitgeversorganisatie voor Onderwijslicenties (Stichting UvO) over het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in het HBO onderwijs, de Easy Access regeling. De Easy Access regeling vervangt vanaf 1 januari 2021 de oude readerregeling. Als docent kun je nu veel eenvoudiger literatuur en afbeeldingen delen met studenten via Canvas, Teams of andere leeromgevingen. De HU betaalt hiervoor een jaarlijkse afkoopsom. De afspraken zijn:
- Je mag tot en met 50 pagina’s uit een werk overnemen, op voorwaarde dat dit maximum 25% van de oorspronkelijke publicatie is.
- Je mag maximaal 50 afbeeldingen in presentaties gebruiken (PowerPoint, Prezi, e.d.). Er zijn twee voorwaarden: je mag maximaal 10 werken van dezelfde maker gebruiken en niet meer dan 25 afbeeldingen uit hetzelfde werk.
- Bronvermelding blijft verplicht en direct linken heeft de voorkeur.
Zie ook de infographic
Lange overnames: Wil je meer dan 50 pagina’s (of meer dan 25% van het werk) gebruiken? Dan spreek je van een lange overname. Lange overnames kunnen alleen met toestemming van de leidinggevende aangevraagd worden. De factuur wordt door het instituut betaald. Ook moet er een ordernummer bij Bureau Inkoop worden aangevraagd via: bestellen@hu.nl. Voor lange overnames gebruik je dit formulier aanvraag lange overnames. Het gebruik van papieren readers wordt vanuit de HU ontmoedigd.
Toestemming voor publicatie van documenten: Soms zijn auteurs flexibel als het gaat om het gebruik van auteursrechtelijk beschermd materiaal in het onderwijs. Door toestemming te vragen, kun je voorkomen dat je het formulier voor lange overnames moet invullen, wat kosten voor je instituut bespaart.
Via deze link vind je het toestemmingsformulier dat door jou en de auteursrechthebbende moet worden ingevuld.
Open access materiaal: Open access staat voor vrije toegang tot en vrij gebruik van materiaal. Maar ook voor open access materiaal geldt dat als je meer dan 50 pagina’s van één werk wilt gebruiken, je een aanvraag moet indienen met het formulier aanvraag lange overnames.
Digitale bestanden gebruiken
Doorgaans is het downloaden van digitale bestanden van internet en hergebruiken in een onderwijsplatform niet toegestaan. Echter, linken naar een rechtmatig gepubliceerde bron mag altijd. Ook kun je bestanden uit een aantal HU-databanken hergebruiken.
Als maker
Als je zelf onderwijsmateriaal maakt ligt doorgaans het auteursrecht bij de hogeschool, als werkgever. Hierin volgen we auteurswet art 7 en de CAO voor het HBO. Er moet wel een dienstverband zijn, dus voor bijvoorbeeld PNIL-ers geldt dit niet. Verder geldt dit alleen als de werknemer de publicatie heeft geschreven in het kader van de uitoefening van het werk en ten behoeve van de werkgever.
Als je onderwijsmateriaal maakt met meerdere collega’s buiten de hogeschool dan kan het auteursrecht dus bij verschillende personen of instanties liggen.
De afspraken die binnen de Hogeschool Utrecht zijn gemaakt met betrekking tot auteursrechten van documenten gemaakt door docenten, medewerkers en studenten, zijn vastgelegd in de auteursrechtenregeling HU.
Overdracht aan derden
Als je materiaal dat je bij de HU hebt ontwikkeld ook voor een uitgave bij een commerciële uitgever wilt gebruiken, is het verstandig hierover met een leidinggevende of teamleider afspraken te maken. De hogeschool ondersteunt Open Access en Creative Commons dus zal altijd een voorkeur hebben voor niet exclusieve licenties bij hergebruik.
Onderzoekers
Als gebruiker
Voor hergebruik van materiaal van anderen in je eigen publicaties, maak je gebruik van de standaard methoden: citeren en parafraseren. Maak altijd gebruik van bronvermelding. De bibliotheek heeft daar een handige tool voor, biedt ondersteuning en verzorgt trainingen.
Als maker
Als onderzoeker in dienst van de hogeschool volg je, tenzij schriftelijk anders is afgesproken, de afspraken rond auteursrecht die gelden voor docenten. Als je bij meerdere werkgevers in dienst bent, of in teams onderzoek doet waarin mensen zitten die in dienst zijn bij andere werknemers of freelance werken, is het verstandig om van te voren afspraken te maken.
Bij publicatie van je onderzoek (artikelen, blogbijdragen, etc maar ook datasets) is het goed te weten dat de hogeschool open access ondersteunt en bij voorkeur haar eigen publicaties onder die voorwaarden naar buiten brengt.
Of een bepaald tijdschrift open access toestaat en onder wat voor voorwaarden, is in de internationale databank Sherpa Romeo te zien. Ook kun je de Directory of open Access Journals (DOAJ) raadplegen.
Als je voor je publicatie subsidie ontvangt van OCW, SZW of VWS, moet je rekening houden met de kaderregeling subsidieverstrekking waar Artikel 5.8 en 5.9 extra voorwaarden op het gebied van auteursrecht bevatten.
Overdracht aan derden
Als je materiaal dat je bij de HU hebt ontwikkeld ook voor een uitgave bij een commerciële uitgever wilt gebruiken, is het verstandig hierover met een leidinggevende of teamleider afspraken te maken. De hogeschool ondersteunt Open Access en Creative Commons en heeft de voorkeur voor niet exclusieve licenties bij hergebruik.
Studenten
Als gebruiker
Wil je als student gebruik maken van materiaal van anderen in jouw product (foto, muziek, tekst etc) vraag dan altijd om toestemming van de maker, citeer je bron op de correcte manier, of zoek naar open access materiaal met Creative Commons licenties.
Wil je weten waar je op moet letten? Bekijk dan deze video:
Als maker
Studenten ingeschreven bij de Hogeschool behouden hun auteursrecht. Zij zijn de maker in de zin van de auteurswet en kunnen alleen auteursrecht op hun eigen werk afstaan op basis van vrijwilligheid en bij voorkeur schriftelijk vastgelegd. De Hogeschool zal op geen enkele manier rechten claimen op werk van studenten. Als een stage verlenend bedrijf bepaalde rechten wil doen gelden op werk van studenten is het verstandig daar van te voren schriftelijke afspraken over te maken.
De afspraken die binnen de Hogeschool zijn gemaakt met betrekking tot auteursrechten van documenten gemaakt door docenten, medewerkers en studenten zijn vastgelegd in de auteursrechtenregeling HU.
Als student kun je jouw scriptie laten publiceren in bijvoorbeeld de HBO Kennisbank, maar je bent daartoe niet verplicht.
In alle gevallen: doe aan bronvermelding.
Hergebruiken van materiaal uit onze elektronische bronnen / databanken
De HU Bibliotheek biedt toegang tot elektronische bronnen van verschillende uitgevers. Per uitgever verschilt het op welke wijze het materiaal hergebruikt mag worden. Voor vragen kun je terecht bij het Auteursrechten Informatiepunt.
Hulp nodig?
De medewerkers van het Auteursrechten Informatiepunt (AIP) helpen je graag.
Stel je vraag snel via: auteursrecht@hu.nl