Alles wat je inzet binnen je onderwijscontext, binnen het onderwijsleerproces, kun je zien als leermateriaal. Onder open leermateriaal wordt verstaan: creatieve werken die digitaal beschikbaar zijn en ingezet worden voor onderwijsdoeleinden, zoals:
kennisclips, presentaties, boeken, artikelen, documenten, afbeeldingen, infographics, weblectures, open cursussen, evaluatie- en toetsmateriaal (quiz, test, toetsvraag), verkennings- en onderzoeksmateriaal, handleidingen, etc.

• Open vormen van onderwijs zoals OER en MOOC’s (Massive Open Online Course) hebben de potentie bij te dragen aan de realisatie van doel 4 van de Duurzame Ontwikkelings-doelstellingen (SDG4), dat stelt: ‘verzeker inclusieve en gelijkwaardige toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder een leven lang leren voor iedereen’. (Robert Schuwer, 2018)
• Publiek gefinancierde onderwijsinstellingen hebben de maatschappelijke taak om kennis publiek toegankelijk te maken, zodat de maatschappij er voordeel van heeft (kennisvalorisatie). Dit is een strategisch thema dat hoog op de agenda van hogescholen en universiteiten staat.
  Zie De waarde(n) van weten : Strategische Agenda Hoger Onderwijs en Onderzoek 2015-2025
• Met open leermaterialen is ook kostenbesparing te bereiken. Er is minder ontwikkeltijd nodig voor leermaterialen (zeker bij materialen die duur zijn om te ontwikkelen, zoals video en animaties) en er zijn minder boeken nodig doordat het goedkoper is om (gezamenlijk) zelf leermaterialen te ontwikkelen.
• Als docent kun je met open leermaterialen een vliegende start maken als je bijvoorbeeld een nieuwe cursus wilt gaan ontwikkelen. Je kunt zoeken naar open materialen die al over je onderwerp zijn verschenen. Je kunt je erdoor laten inspireren en ze als basis gebruiken voor je eigen werk.
• Het gebruik van leermaterialen helpt bij het digitaliseren van je lessen.
  Zie de Skilltree Digitale Didactiek. Bekijk ook de kennisclip: Wat betekent edusources voor de docent?

• Op het platform edusources (SURF). Zie ook deze infographic
• Op de website van Robert Schuwer (Lector Open Educational Resources aan Fontys Hogeschool ICT), vind je een uitgebreide toolkit voor het vinden van open leermaterialen.

Open leermaterialen bieden de mogelijkheid om door samenwerking te komen tot een steeds hogere kwaliteit. Door voort te bouwen op de bronnen en materialen van anderen en door met deze materialen collecties op te bouwen, komt er steeds hoogwaardiger content beschikbaar in het publieke domein.

Je kunt met een aantal docenten samen een vakcommunity beginnen. Een vakcommunity is een samenwerkingsverband tussen docenten c.q. vakgenoten van verschillende onderwijsinstellingen die op hetzelfde vakgebied, domein of discipline werkzaam zijn en samenwerken aan specifieke onderwerpen of  doelstellingen.

Er zijn ook formele vakcommunity’s zoals een instellingsoverstijgend consortium, vakvereniging of een landelijk opleidingsoverleg.

Voorbeelden van vakcommunity’s waaraan de HU deelneemt:

Vaktherapie:
Een samenwerkingsverband van hbo-opleidingen Vaktherapie, dat zich richt op het online en open delen van leermateriaal op het gebied van onderzoekend vermogen ten aanzien van vaktherapeutische behandelingen.

DAS (Domein Applied Science):
Een samenwerkingsverband van hbo-opleidingen in de toegepaste natuurwetenschappen.

Information Literacy:
Een samenwerkingsverband van informatiespecialisten van universiteits- en hogeschool-bibliotheken op het gebied van informatievaardigheidsonderwijs.

ZieZO:
Een samenwerkingsverband van docenten in het hoger gezondheidszorgonderwijs, dat zich richt op het online en open delen van leermateriaal op het gebied van zinvol meten in de zorgpraktijk.

Alle vakcommunity’s zijn te vinden op edusources

Met de Gids Open Leermaterialen vergroot je je basiskennis over open leermateriaal. Je vindt er informatie over het hergebruiken, ontwikkelen en toegankelijk maken van open leermaterialen voor het HU onderwijs. Voor vragen of voor meer informatie mail je naar sietske.douna@hu.nl

Auteursrecht
Het auteursrecht op het materiaal dat je in dienst van de HU hebt gemaakt ligt bij de HU, de HU ondersteunt open access en open licenties (Creative Commons). Met een Creative Commons licentie zorg je ervoor dat iemand anders jouw leermateriaal kan (her-) gebruiken.
Voor meer informatie over auteursrecht en/of Creative Commons licenties kun je terecht bij het Auteursrechten Informatiepunt (AIP)  Mail je vraag naar: auteursrecht@hu.nl

HU Bibliotheek
De HU Bibliotheek helpt, ontzorgt en adviseert bij het invoeren en publiceren van de leermaterialen op edusources. Voor meer informatie kun je terecht bij sietske.douna@hu.nl

Bron: SURF – open leermaterialen